Türk tarımındaki çok boyutlu krizin giderek derinleştiği, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Adana Şubesi’nin düzenlediği basın toplantısıyla bir kez daha gözler önüne serildi. ZMO Adana Şube Başkanı Ahencan Tayakısı, tarımın “kırmızı alarm” verdiğini belirterek, TÜİK verilerinin yaşanan daralmayı doğruladığını söyledi.

Toplantıya CHP Adana Milletvekili Ayhan Barut, TMMOB Yönetim Kurulu Üyesi Sefa Apaydın, Ziraatçiler Derneği Başkanı Kadir Özlem ile çok sayıda ziraat mühendisi katılarak destek verdi.

Sanayi Büyüdü, Tarım Küçüldü

Tayakısı, Türkiye ekonomisinin farklı sektörlerde büyüme kaydederken tarımda keskin bir düşüş yaşandığını vurguladı.

2025’in ikinci çeyrek verilerini hatırlatan Tayakısı şunları söyledi:

• Sanayi sektörü: %6,1 büyüdü

• Hizmetler sektörü: %5,2 büyüdü

• Tarım sektörü: %3,5 küçüldü

Tayakısı, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın “Eksi yönde yüzde 12,7 büyüdük” açıklamasının da tabloyu teyit ettiğini belirtti.

Temel Gıdada Büyük Kayıp

Bitkisel üretimdeki düşüşün gıda krizinin habercisi olduğunu söyleyen Tayakısı, rakamları şöyle paylaştı:

• Tahıllarda: %12,4 düşüş

• Buğdayda: %13,9 düşüş

• Arpada: %25,9 düşüş

• Meyve, içecek ve baharat bitkilerinde: %30’un üzerinde düşüş

“Bu veriler, gıda güvencesi açısından ciddi risk taşıyor” diyen Tayakısı, düşüşün sadece iklim koşullarından kaynaklanmadığını, asıl sorunun yapısal olduğunu vurguladı.

“Destekler Kağıt Üstünde Artıyor, Reel Olarak Eriyor”

Tayakısı, tarımsal desteklerin yıllar içinde gerçek değerini kaybettiğini belirterek şunları söyledi:

• Tarımsal destekler 2010'dan bu yana reel olarak %25 azaldı.

• GSMH’nin %1’i olması gereken destekleme payı %0,24’e düştü.

• 2019’da 1 ton buğdayla alınabilen gübre miktarı bugün yarıya indi.

“Girdi maliyetleri ile satış fiyatları arasındaki makas üreticiyi eziyor” dedi.

Çiftçi Borcu Tarihi Zirvede: 1 Trilyon 150 Milyar TL

Üreticinin bankalara olan borcunun 1 trilyon 150 milyar liraya yükseldiğini belirten Tayakısı, “Bu tablo sürdürülebilir değil” ifadelerini kullandı.

Çukurova İçin Kuraklık Alarmı

Çukurova’da yağış düzensizliği ve artan sıcaklıkların verim kaybını tetiklediğini belirten Tayakısı, çözüm önerilerini şu şekilde sıraladı:

• Bilimsel ve havza bazlı üretim planlaması

• Zamanında verilen mazot, gübre ve sulama destekleri

• İklim değişikliğine uyumlu tarım politikaları

• Stratejik ürünlerde üretim güvenliği

“Tarım, piyasanın insafına bırakılamayacak kadar stratejik bir alandır” diyerek uyarıda bulundu.

ADANA (UHA) - REMZİ YILDIRIM